Op Toernéé langs de GB !

Maandag 25 juni 2007

Een prachtig, dreigend wolkendek boven Vlaanderen. Klaprozen langs de kant van de weg, harde parkings, hartelijke mensen en veel inzicht. Dat is, kort samengevat de eerste dag van onze rondrit langs met GB's bedreigde sluiting. We zijn gestart in Gent. Het personeel vergadert voor ze hun deuren openen doen. Er wordt nagedacht over staking, maar voorlopig is dat niet aan de orde: eerst afwachten wat de ondernemingsraad aan nieuws brengt, overleggen met collega's. Onze aanwezigheid vinden ze belangrijk. En de bus gezellig.

Buurtbewoners zijn onmiddellijk bereid de petitie te tekenen. Sommigen vragen exemplaren om ze mee naar huis te nemen of een affiche voor hun raam. Sommige mensen zijn wat gelaten. Leentje (68) bijvoorbeeld. Ze heeft het nieuws op TV gevolgd, haar schouders opgehaald en zich afgevraagd "wat kunnen wij daar aan doen?". Maar als ze ons aan Gent-Dampoort ziet staan, komt ze recht op ons af, tekent de petitie en zegt: "wie vecht, kan verliezen. Maar wie niet vecht is al verloren".

We spreken met de delegees en tijdens de pauze komt het personeel bij ons wat drinken en ze vertellen over wat ze denken en voelen. De sfeer is strijdbaar, relaxed en er wordt veel gelachen. Zonder strijd komt Carrefour er hier niet van af, zo duidelijk zijn ze wel, de vrouwen van de GB. Een paar mensen van CAP steken apart de koppen bij elkaar om plannen te smeden voor de Gentse feesten. We weten dat Jef Sleeckx in gesprek gaat met Jan Marijnissen van de SP. Ook Tinny Mast komt langs. Er zal iets te doen zijn in verband met de Post en we horen geruchten over straattheater,
breakdance en een speakerscorner.

We blijven tot iets na de middag hangen en dan start Walter de bus op. Peter knipt uit stickervel slogans voor op de zijkant van de bus en terwijl Nathan nog petities gaat bij kopiëren en Raf drukdoende is met zijn gsm, praat Dominique nog met omstaanders.

Om de beperkte middelen van de CAP, de diesel en de bus in te zetten waar ze het meest opbrengt, beslissen we ons te concentreren op de locaties waar we buurtbewoners kunnen mobiliseren die we kennen van CAP. We rijden eerst naar Dendermonde. In Gent stonden we op een openbare parking vlak voor de Supermarkt. In Dendermonde kan dat niet en dus zetten we ons op de parking van de GB zelf.

Als we binnen gaan om te laten weten wie we zijn en waarvoor we komen, zegt een vriendelijke gerant ons dat we de bus moeten verplaatsen naar de openbare weg. Onze komst was aangekondigd en hij had zijn richtlijnen gekregen. Maar problemen maakt niemand daarover en hij staat zonder meer positief ten opzichte van de actie. Hij heeft er ook geen probleem mee als we onze affiche en uitleg aan het personeel geven. Sommigen van de meisjes aan de kassa reageren ronduit afwijzend, alsof ze bang zijn van de teksten. Andere hadden ons al zien staan, weten waarom we er zijn en bedanken ons. Ze hebben het te druk voor een echt gesprek, maar als René, één van de delegees, wat later buiten een sigaretje staat te roken, vertelt hij over de verhoudingen. De gerant had al verteld dat de zaak verlieslatend is. Volgens de delegee stijgt de omzet en het aantal klanten gestaag sinds januari en hij plaatst het verlies "in de laatste rechte lijn" waarmee hij wil zeggen dat alle positieve resultaten teniet gedaan worden door allerlei onkosten en uitgaven op het einde van de rekening. Helemaal begrijpen doen we het niet, maar heel geruststellend is het niet.

De omwonende reageren wel bijzonder sympathiek: ook hier vragen ze om petities en gaat iedereen het gesprek aan. Marcel dringt er bij zijn vrouw op aan dat zij ook moet tekenen. "Ik ben niet van hier, ik ben van Antwerpen," verontschuldigt ze zich, waarop haar man in een lach schiet: "’t Is niet omdat ge van Antwerpen zijt, dat ge niet solidair kunt zijn". Ze tekent en ze zegt erbij: "Mijnheer, 't enige dat vandaag nog telt is de winst. Dat is 't enige dat hun nog interesseert". Ik kan het alleen maar beamen en eraan toevoegen dat het genoeg is geweest, en dat we d'er iets aan moeten veranderen. Ze lacht een beetje meewarig. Maar wél lief...

Terwijl we de affiches aanbrengen aan de in- en uitgang van de parking en onze pamfletten onder de ruitenwissers van de auto's steken, barst een bijzonder geweldig en knap onweer los. Tijd om in de bus iets te eten dus en hop, naar Sint-Niklaas.

Halte Sint-Niklaas.

Als we daar aankomen is de hemel opgeklaard en staan we in de zon. Er is nog CAP-volk aanwezig en dat is een plezante ervaring. Zelfde stramien: ook hier veel bereidheid bij de buurtbewoners, veel gesprekken en veel inzicht van de mensen. Ze weten best wat er aan de hand is bij GB en de Post en VW en Opel. Politici onderschatten de mensen. Wat me wel verbaast is dat dat heldere inzicht in de verhouding tussen werknemers, kapitaal en de altijd maar grotere honger naar winst, zich niet vertaalt in politiek. Toch niet bij de vorige verkiezingen.

Sommige mensen wijten de slechtere omzet aan het feit dat de parking niet gratis is. Of aan de concurrentie. Niemand vindt dat ze te veel verdienen of dat hun zogezegde loonlast te hoog ligt. Rita is er delegee. Ze komt een kijkje nemen aan de bus voor ze doorgaat naar een vakbondsvergadering. Ze zegt dat het personeel hier nogal gelaten is. "Ze klanten zijn meer verontwaardigd dan het personeel," zegt ze. Dat heeft volgens haar te maken met het feit dat iedereen zoiets wel verwachtte. "De loonkost ligt hier rond de 18%", zegt ze. Ik herinner me hoe die toen ik bij GB werkte rond de 30% lag. "Dat is waar," lacht ze als ik het zeg. "Maar dat is lang geleden."

Als het half zeven wordt, is het tijd om op te stappen. Jammer, want we zouden hier nog massa's handtekeningen kunnen ophalen en uren met de mensen van gedachten wisselen over wat er met onze samenleving aan de hand is. Maar we moeten naar Ekeren want daar start morgen een nieuwe dag. Vanaf 8u staan we op de parking van de GB, rond 12 uur gaan we naar Deurne en tegen 17u rijden we naar Ukkel. Hopelijk zijn de Franse pamfletten en petities dan klaar, want we gaan nog langs La Louvière, Charleroi en Luik. Da's voor woensdag.

Dinsdag 26 juni 2007

Het is negen uur als we aan de supermarkt in Ekeren toekomen. Marijke Tilley heeft deze GB nog mee opgestart. Nu is ze als voormalig delegée van GB mee op campagne. Veel bekenden komen we onder het personeel niet tegen. Hier is het personeelsverloop blijkbaar relatief groot. Aan haar purperen actie-busje wordt het wat later toch gezellig als voormalige collega's haar komen begroeten.

De dreigende wolken schuiven laag boven ons en we worden getracteerd op felle regenbuien en hagel. Aanvankelijk staan we er met twee maar dat weegt niet op de sfeer: de reacties van de klanten steken ons een riem onder het hart al was het omgekeerde de bedoeling. Ze zijn allemaal verontwaardigd en ze zeggen hetzelfde. Dat is logisch voor een probleem dat zo dicht bij hun leefwereld ligt en het zegt ook iets over wat CAP kan en moet doen.

Vreemd aan de GB van Ekeren is het feit dat er vorige week dinsdag nog een receptie doorging om de renovatie te vieren. Een dag later werd de sluiting aangekondigd. Het sterkt ons vermoeden dat er van sluiting geen sprake zal zijn en dat bevestigt ook het personeel ons: ze gaan die ruimte niet zomaar cadeau doen aan de concurrentie en ze gaan zeker dat marktaandeel niet afgeven. Daarover gaat het juist.

99% van de mensen die we aanspreken, tekenen de petitie. Sommigen willen eerst niet eens luisteren, maar zodra de woorden "tegen de sluiting van deze GB" vallen, draaien ze om. "Ah, ja, van eigens! 't Is een grof schandaal, het enige dat de rijken nog interesseert is nog meer winst".

Hier in de buurt zijn veel sociale woningen en er wonen ook bijzonder veel oudere mensen. Die zijn bijzonder bang: de dichtsbijzijnde supermarkt is in het centrum van Ekeren maar daarvoor moeten ze de bus op en met hun boodschappen in de handen, kunnen sommigen dat niet meer. Ze hebben geen ander vervoer en komen hier elke dag hun kleine inkopen doen. Een grijzende man toont de inhoud van zijn boodschappentas: we zien vier, vijf, zes pakjes zalm. Omdat hij op dieet is. Hij denkt dat een GB in franchise die niet zal aankopen. Hier doen ze het speciaal voor hem. Hij vertelt honderduit over allerlei kleine en grote problemen waarmee hij geconfronteerd wordt. Dit soort acties lijkt soms op sociaal werk. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar het is wel belangrijk: luisteren naar de buurtbewoners en begrijpen waarmee ze dagelijks geconfronteerd worden. De politieke discussies houden we beperkt. Niet omdat we er geen zin in hebben, maar we staan hier niet om CAP of ons programma te verkopen. Volgens ons werkt het omgekeerd beter: naar de mensen luisteren en solidair zijn. De rest volgt wel.

Als mensen vragen wie het initiatief tot de actie neemt, leggen we uit dat het om een combinatie van klanten, buurtbewoners en (ex)personeelsleden gaat. We vermelden erbij dat CAP het initiatief steunt via de bus en de betaling van affiches en copies. Eén man schiet in een colère als hij de naam CAP hoort: we zijn de verdelers van de arbeidersklasse, Jef Sleeckx trekt meer pensioen dan de kassiersters van GB aan loon verdienen, we pakken stemmen af van SP.a en verzwakken zo de linkerzijde, enz. Als we iets willen inbrengen, fulmineert hij nog harder. Hij krijgt er warempel schuim van op de lippen terwijl zijn vrouw hem tracht te kalmeren. Ik vraag hem hoe het komt dat de armoede fel gestegen is terwijl de SP.a aan de macht is, maar daarop antwoordt hij niet. Jammer, want het is duidelijk iemand die zijn hart links draagt en bekommerd is om werknemers en progressieve ideeën. Ik vraag hem nog waar de SP.a staat om het personeel van GB te steunen, waar ze waren tijdens de staking van Opel, enz. Maar het is een dovemansgesprek.

Wat later komen Walter, Lea en John ons vervoegen en dat doet deugd, net zoals de zon die door de wolken breekt. We leggen nog contact met personeelsleden, de petitielijsten groeien als vanzelf aan en het valt op hoeveel mensen spontaan komen vragen of ze ergens iets kunnen tekenen. Sommigen nemen affiches en petities mee om her en der op te hangen of te laten rondgaan. Ik stap nog kort Taverne Rozemaai binnen en vraag of ze een kleine affiche willen ophangen. Het antwoord is 'n beetje choquerend: "Nee." Maar dan, grappend: "Heb d'er geen grote?" Ja dus. En ze willen er niet één maar voor élk raam één. En een pak petities. En pamfletten. In het half uur dat we nog buitenstaan komt José van Taverne Rozemaai nog drie keer naar buiten. Elke keer met een volle petitielijst.

Taverne Rozemaai steunt

Tegen de middag is het tijd voor een hapje en trekken we naar de GB in Deurne. Ook daar staan we met vier en dan is het aangenaam werken. Hier speelt Marijke als ex-delegee van GB haar rol voluit. Ze moet er niet veel moeite voor doen omdat ze veel voormalige collega's tegenkomt en de gesprekken simpel zijn. Overal waar we komen maken mensen dezelfde eenvoudige maar correcte analyses: we worden beheerst door de winsthonger van enkelingen en noch de belangen van de buurt, noch die van de klanten of het personeel tellen. Marijke vertelt hoe GB vroeger een sociale dienst. Je kon er ondermeer terecht voor psycho-sociale hulp en als voorbeeld vertelt ze aan twee klanten het verhaal van een collega die aan alcoholisme leed. Hij mocht op kosten van GB op therapie gedurende maanden en daarna, toen hij weer gezond was, kon hij probleemloos opnieuw aan de slag. Het is één van de dingen die Marijke zijn opgevallen bij de overname van GB door Carrefour: "vroeger leek het bij GB dikwijls een kleine familie. Er werden allerlei sociale activiteiten georganiseerd en we gingen vaak samen op fietstocht, voetballen of we organiseerden feestjes. Heel dat sociale luik is nu verdwenen." Dat merkt Marijke ook aan het personeelsbestand: "door het invoeren van tijdelijke contracten is die sfeer helemaal omgeslagen. Nu is een nieuwe collega alweer verdwenen voor je elkaar goed en wel kan leren kennen. De werkgevers strijken elke keer een premie op als ze een nieuw personeelslid aannemen en dus is het verloop veel groter geworden.

Marijke in Deurne

We lopen Rita tegen het lijf. Ze werkt in Lier voor de GB en ze heeft interessant nieuws dat we dringend moeten checken. Rita vermoedt dat de 16 vestigingen niet zozeer zullen sluiten, maar dat de hele groep binnenkort te koop zal aangeboden worden aan een Duitse keten. Ze besluit dat uit het feit dat geranten het hier en daar al voor bekeken houden en hun ontslag geven. Ook het feit dat men bezig is met bodemsaneringen, wijst er volgens haar op dat een verkoop nakend is. Bodemsanering is namelijk verplicht voor de verkoop van gronden. Het zou ook een verklaring kunnen zijn voor het renoveren van vestigingen, ontslagen van personeel met hoge anciënniteit en (tijdelijk) sluiten van vestigingen. Dat verhoogt natuurlijk de marktwaarde, zij het slechts tijdelijk.

Wat opvalt is niet alleen het divers publiek dat de GB's bezoekt maar het even divers publiek dat onze petities tekent: mannen en vrouwen, jong en oud, Belg en niet-Belg. Opmerkelijk is de bereidheid bij bijvoorbeeld Marokkaanse vrouwen. Ze zeggen niet altijd veel maar hun ogen spreken boekdelen. Ze zijn het allemaal eens over de schandalige winsthonger die onze maatschappij teistert en ze zijn solidair met het personeel waar ze écht mee meevoelen. In dit soort vestigingen is er dikwijls nog een echte band tussen klanten en personeel, niet zelden omdat ze ook elkaars buren zijn.

We hebben nog een afspraak in Ukkel en daarvoor moeten de Franstalige pamfletten, affiches en petitielijsten nog getekend worden. Dat doen we in de vestiging in Ukkel zelf. Onder luid getoeter rijden we er de kleine parking op en prompt komt de gerant naar buiten. Hij begroet ons wat vreemd: "voici mon bus avec les petits Japonais!" klinkt hij blij. Als wij onbegrijpend kijken, legt hij ons uit dat hij zijn personeel al lang voorhoudt dat er vroeg of laat een bus vol Japanners zal aankomen die dan de hele winkel leegkopen... Wat dat betreft moeten we hem ontgoochelen, maar we zijn er niet minder welkom om. Hij zegt ons waar we de bus best parkeren, voegt er later aan toe dat hij ervoor zal zorgen dat we de parking niet hoeven te betalen (10€ per uur!) en helpt met de copies. Hij is tot nu toe de enige gerant die zegt waar het op staat: van een sluiting is geen sprake, het gaat wel degelijk over de omvorming tot franchisewinkel.

We zetten onze tafel buiten (het weer laat dat eindelijk toe). Walter haalt pakken koekjes uit de afvalcontainer die nog best lekker zijn en we presenteren de mensen een glaasje fruitsap van de wereldwinkel of een pintje voor de liefhebbers. We zetten ons aan het uitknippen van Franstalige slogans en terwijl we daarmee bezig zijn komen jonge kameraden ons vervoegen. Vier frisse LSP'ers met een fel CAP-shirt en zo kunnen wij effe uitblazen. Want hoewel we niet hard moeten werken, vergt het rijden en vooral het praten en luisteren bijzonder veel energie. Dat merken we als we ons vijf minuten zetten.

De bus staat bijzonder strategisch en ze loopt dus regelmatig vol met mensen die meer uitleg willen of hun beklag komen doen over allerlei onrechtvaardigheden waar we geen benul van hadden. Soms erg schrijnende verhalen van armoede, bedrog en botsingen met de administratie of de maatschappelijke bovenlaag. Hoewel we het daar eigenlijk niet echt over hebben en er zeker niet op aandringen, maken we hier op korte tijd twee leden. Dat is bijzonder plezant. Voor het eerst is het nu in het Frans te doen en dan is het van belang dat we wat buurtbewoners bij ons hebben. De jongste LSP-er staat uitgebreid te argumenteren als de gerant hem vraagt hoe oud hij eigenlijk is. Nauwelijks dertien jaar, zo blijkt. "Ah bon, et tu est contre la fermeture du GB?" vraagt hij hem een beetje meesmuilend. Op de vraag "et pourquoi?" begint de jongen zijn argumentatie waar we met zijn allen nogal van opkijken. Omdat ze zo gedegen is en hout snijdt en bijzonder goed verwoord is. Alle thema's komen aan bod, en de gerant staat duidelijk verwonderd maar ook geamuseerd te luisteren. Grappige confrontatie van ideeën en leefwerelden.

Dat is nog iets opvallends en zeer hartverwarmend: door onze tournée ontmoeten we overal CAP-leden die we enkel kennen via e-mail, telefonisch of van horen zeggen. Het doet goed om mekaar eens persoonlijk te kunnen spreken, vast te pakken en van gedachten te wisselen. Het is ook van een bijzonder groot belang als we een echte beweging willen opbouwen. We merken dat wie meedoet aan de actie een duidelijk beeld heeft van wat CAP is en waar het naartoe moet. Dit soort acties aan de basis is belangrijk. Waarbij we niet bezig zijn met onszelf, onze analyses of ons programma, maar volop luisteren naar de praktische bekommernissen en zorgen van gewone mensen die vreemd genoeg vrijuit en frank hun gedacht zeggen. Bevreemdend is het verschil tussen de helderheid waarmee de meesten tegen de realiteit aankijken en de verkiezingsuitslag. Wat we hier allemaal horen, vinden we duidelijk niet terug op electoraal vlak. En die scherpe analyse, vaak ook in harde formuleringen verwoord, wordt door een zeer breed aantal mensen gedragen. Dat lijkt ons een teken aan de wand en vooral ook een perspectief voor CAP.

Bon, bijna acht uur, we laden onze spullen terug in. Benjamin van LSP rijdt de bus af de parking en we vinden het allemaal jammer dat we afscheid moeten nemen. Maar goed, La Louvière wacht op ons en dat is nog effe rijden. Bovendien zijn we behoorlijk moe en we hebben nog niet echt gegeten vandaag...

Woensdag 27 juni 2007

In La Louvière wacht Phillipe ons op. Hij werkt bij Volkswagen Vorst (nu dus Audi) en omdat ze een gebrek aan onderdelen hebben (door een staking in Spanje), ligt de fabriek een paar dagen stil. Zo heeft hij tijd om samen met ons actie te voeren. We koken ons potje en kort daarop vallen we in de bus als een blok in slaap op de parking van het Centraal Station van La Louvière.

De stad is wat naargeestig, arm, er heerst veel werkloosheid en eigenlijk merk je dat aan alles. Ook aan de mentaliteit van veel mensen: wat gedrongen, gesloten en niet bijzonder communicatief. Eigenlijk zijn we hier met te weinig Franstaligen. Phillipe benadrukt tegen iedereen dat we helemaal uit Antwerpen en Sint-Niklaas gekomen zijn om onze solidariteit te tonen. We begrijpen niet goed waarom, maar dat wordt later duidelijk: Walen hebben een beeld van Vlamingen dat bepaald wordt door het VB, Leterme, Leeuwenvlaggengevendelier en harde vijandigheid. We zijn een welgekomen afwisseling, namelijk gewone, vriendelijke mensen. Dat blijkt voor veel mensen ook een belangrijk element aan CAP: het feit dat we federaal georganiseerd zijn en de solidariteit tussen Vlamingen, Walen en Brusselaars beklemtonen. Voor een vrouw is dat de reden om stante pede lid te worden. Mensen kijken op van dat federale karekter en het onderscheidt ons van andere partijen. Iedereen onthaalt het als een positief element.

De GB hier draait niet bijzonder goed. We kunnen de bus enkel kwijt aan de achterkant en daarmee verliest ze voor een stuk haar efficiëntie, wat de actie ook bemoeilijkt. En omdat we nog naar Anderlues en Luik trekken, besluiten we er na een uur of twee mee op te houden. Phillippe vergezelt ons nog naar Anderlues en ook dat is voor zo'n tournée belangrijk: mensen die ons wat wegwijs kunnen maken zodat we met die grote bus niet teveel moeten zoeken, sukkelen en manoeuvreren.

Anderlues heeft een speciale betekenis: Freddy De Wille zit er in de Gemeenteraad. Hij is van Une Autre Gauche en misschien kunnen we rond de sluiting van GB's een samenwerking opzetten. Dat is zo eens iets anders dan oeverloze discussies natuurlijk ...

Aan de GB zelf is de sfeer bijna uitgelaten. Het is er duidelijk een drukke zaak en het kan niet anders dan dat die goed draait. Dat bevestigen ons ook alle klanten. Phillipe is een geboren entertainer en hij spreek de mensen toe alsof hij op een markt verse waar aanprijst. Iedereen tekent, zonder uitzondering. In de pamfletten zijn ze minder geïnteresseerd. Deels omdat ze best weten wat er aan de hand is. Mensen zijn niet achterlijk en daarin verschilt CAP denk ik ook van andere partijen. We willen namelijk niet 'onder de mensen' zijn, of 'de kloof tussen politici en burgers dichten' omdat wij allemaal gewoon mensen zijn. Daar is van een kloof geen sprake. Na een half uurtje komt Gustave Dache ons vervoegen. Hij was CAP-lijsttrekker voor de kamer in Henegouwen en zonder meer een bijzonder indrukwekkend man. Gepensioneerd maar nog even gepassioneerd als tijdens de staking van Catterpillar in 1970 waarover hij een boekje publiceerde. Hij toont het ons en vertelt vol vuur over die strijd. Hij legt ook uit waarom hij voor CAP gekozen heeft en wat hij van CAP verwacht. Onze actie vindt hij bijzonder belangrijk: het gaat over heel directe en gewone dingen die geen zware of complexe politieke analyse vereisen. Onze standpunten zijn duidelijk en simpel en de mensen kunnen zich erin vinden. Allemaal belangrijk elementen, zo zegt hij.

De mensen tekenen met plezier

De sfeer is bijzonder goed en met ons vijven halen we honderden handtekeningen op. Zonder veel moeite. Gustave vergelijkt het met het ophalen van de handtekeningen voor deelname aan de verkiezingen. Ook dat ging zeer snel en gemakkelijk, zo zegt hij. Als ik vraag waarom die verkiezingen dan zo ontgoochelend waren, lacht hij even. Hij is niet ontgoocheld, zo zegt hij, omdat hij geen illusies koesterde. "Overal waar CAP opkwam, hebben we stemmen behaald," benadrukt hij. Dat op zich is belangwekkend. Zelfs uit het buitenland kregen we stemmen van mensen die per brief stemden. Volgens hem is dat een belangrijke vaststelling en het betekent dat er overal een voedingsbodem is. Daarop is nu gezaaid, het is een kwestie van hard werken zodat al die zaadjes ontkiemen en kunnen uitgroeien tot volwassen en zaaddragende planten.

Gustave rchts in het rood), maakt GB-bezoekers warm te tekenen

Iets over twee vertrekken we naar Grivegnée, nabij Luik. Een goeie 100 kilometer. De bus doet het prima, al is ze niet meer zo jong. De aandacht trekt ze wel, al was het maar omdat Walter en Peter ze met allerlei slogans vrolijk versierd hebben. We rijden door Charleroi en de sporen van de siderurgie staan daar aan alle kanten als kathedralen van veroest ijzer en staal. Donkere schouwen reiken tot aan het lage wolkendek en in mijn hoofd denk ik "Usine aux Nuages Extremement Toxique". Arcelor is hier overal aanwezig. In de buurt van Seraing rijden we echter verkeerd. Het kost ons een uurtje en er wordt al druk heen en weer gebeld. We hebben de indruk dat aan de GB niet alleen de lijsttrekker voor de senaat Jean Marie Kadés staat maar nog een andere kameraad. Dat is bijzonder vrolijk, hebben we gemerkt. Met vijf gaat dit soort actie prima. Drie is een absoluut minimum. En als we in Wallonië zijn is het belangrijk dat er iemand uit de regio bij is, anders heeft het iets bizars: mensen uit Antwerpen of Sint-Niklaas die een beetje eenzaam de sluiting van een GB in Wallonië komen aanklagen, het lijkt ons wat paternalistisch en koloniaal ...

Als we na een klein uur dwalen uiteindelijk de top van een bergje bereiken en de parking oprijden, staat ons een bijzonder aangename verrassing te wachten: tien kameraden wachten ons op en Walter laat de claxon luid kond doen van onze aankomst. We worden als lang verloren zonen en dochter ingehaald en dat doet deugd. Op geen tijd worden de petities en pamfletten uitgedeeld, de affiches hangen voor we goed en wel de bus uit zijn. Op geen tijd wordt de tafel opgezet, staan er drankjes en koekjes en terwijl de eerste klanten spontaan de petities tekenen wordt er gekust en kennis gemaakt. Het is één van de bizarre maar uiterst belangrijke facetten van dit soort acties: je maakt fysiek kennis met mensen wiens e-mailadres of stem je kent maar die je verder nooit ontmoet hebt. Mij lijkt het één van de goeie redenen voor CAP om dergelijke activiteiten verder te zetten en uit te breiden: de band tussen CAP-ers wordt persoonlijk, je wisselt ervaringen uit, je creëert een blijvende band en hoe oubollig het woord ook moge klinken: kameraadschap krijgt er een zeer concrete inhoud door. Verstandhouding en vertrouwen zijn het directe resultaat en dat krijg je niet door het schrijven van abstracte programma's, congressen of theoretische analyses. Mij lijkt die directe, fysieke band van essentieel belang om van CAP meer te maken dan een goed idee, met name een fysieke, levende entiteit.

We staan uiteindelijk nog twee uur aan de inkom. Klanten zijn ook hier goeie verstaanders die maar een half woord nodig hebben om te begrijpen waarover het gaat. De solidariteit is opmerkelijk en de verontwaardiging omwille van de franchisering, de ontslagen of eventuele sluiting is bijzonder groot. De lijst van handtekeningen groeit gestaag en CAP creëert voor zichzelf een vruchtbare voedingsbodem waarop we in de nabije toekomst zonder twijfel kunnen verder werken.

Als het wolkendek de in het Westen ondergaande zon versluiert, ruimen we stilaan op. We wachten nog even op het personeel dat zich lijkt te verbergen en als ook zij een pamflet gekregen hebben en zich na een lange, vermoeiende dag in hun wagen terugtrekken om hun publieke leven in te ruilen voor het private, doen wij hetzelfde. We parkeren onze bus helemaal achterin op de parking, hangen de gordijntjes en voor we in slaap vallen wisselen we nog effe van gedachten. We zijn allemaal bijzonder blij met het opzet en verloop van de actie en we genieten van de intensiteit en concrete resultaat. We hebben een glimp opgevangen van de toekomst van CAP.