Discussie over onze Campagne

Onze campagne heeft op indymedia tot een discussie geleid. Mensen stellen zich vragen over het waarom van de campagne. Misschien hebben we dat voor buitenstaanders nog niet duidelijk genoeg uitgelegd. We deden een verdienstelijke poging:

De vraag naar het waarom van onze campagne tegen de sluiting van de 16 GBs en het onstlag van 900 mensen is al vaker gesteld. En misschien nog niet voldoen beantwoord.
Een poging:

De kern van de zaak is niet zozeer of Carrefour een goed ecologisch of sociaal beleid voert. Daar valt altijd over te redetwisten. De belangrijkste vraag is wie dat beleid bepaalt. En zoals elke dag duidelijk wordt, zijn dat de aandeelhouders aan wie de directie van Carrefour met handen en voeten gebonden is. Er zijn namelijk bindende afspraken over de jaarlijkse winstuitkering en het managment van Carrfeour werkt in functie daarvan. Zo gaat dat in de meeste bedrijven. De aangekondigde sluitingen, zijn daar het gevolg van. Niet omdat de groep verlies maakt of zelfs niet omdat de betrokken GB's verlies maken, maar omdat de sluiting ervan meer opbrengt dan ze open te houden. Soms heeft dat te maken met immobiliën en huurprijzen, soms met directe concurrentie en soms met de wijk waarin de GB ligt. Het zijn veelal wijken waar minder begoede mensen wonen die ook minder mobiel zijn. Ze gebruiken de GB een beetje als buurtwinkel waar ze elke dag hun kleine boodschappen gaan doen en een babbeltje doen met andere klanten of de kassiersters die ze al lang kennen.

Volgens de Raad van Beheer is er sprake van een verminderde koopkracht bij de klanten. Ze merken dat door een verschuiving in consumptie van bederfbare naar niet bederfbare war. Maar het belangrijkste argument dat wordt aangehaald is de loonkost. Het gaat dikwijls om personeel dat op jonge leeftijd bij GB begon te werken en dus een hoge anciëniteit heeft. Gemiddeld 17 jaar en die hebben dus bepaalde rechten opgebouwd door hun jarenlange engagement.

Wij vermoeden dat veel van de winkels niet of slechts tijdelijk zullen sluiten en onder een andere naam zullen heropenen. Een SUPER GB wordt dan een GB Partner.
Carrefour is namelijk bezig met een franchisering van haar winkels. Concreet betekent dat dat ze de winkels zgn. verkopen aan een zelfstandig uitbater (vaak een voormalig zaakvoerder) die bij Carrefour een lening aangaat en die terugbetaalt naarmate hij de producten verkoopt die Carrefour hem levert. Zo'n man is dus met handen en voeten aan Carrefour gebonden. Voor het personeel betekent zo'n franchisering een loonverlies van 20% tot 30% en een flexibilisering. Gefranchiseerde winkels zijn vaak tot 20u en ook op zondag open. Bovendien valt zo'n winkel niet in hetzelfde paritair comité als de GB. Dat betekent dat er andere arbeids- en loonsvoorwaarden zijn. Maar omdat het zogezegd onafhankelijke winkels zijn die meestal minder dan 50 personeelsleden hebben, kennen ze geen syndicale vertegenwoordiger.


Daar is het Carrefour natuurlijk odeels m te doen en op dat vlak zijn de gelijkenissen met hun enige grote concurrent op wereldschaal, Wal-Mart, treffend. De lonen in heel de keten en de hele sector komt hierdoor onder druk te staan.
Dat zal niet beperkt blijven tot de 16 winkels en 900 personeelsleden waarvan vandaag sprake is. Tijdens de laatste ondernemingsraad bleek dat de argumentatie voor sluiting (gebrekkige rentabiliteit) nog meer opgaat voor 17 ander winkels en dat ook een aantal grote hyperGB's daarmee kampen. Door de vakbond gevraagd of de directie kon garanderen dat de herstructurering tot de 16 winkels zou beperkt blijven, was het antwoord: nee.

Als we naar Zwitserland en Portugal kijken, stellen we vast dat Carrefour daar àlles heeft verkocht. Hun hele keten werd er in de etalage gezet. Het conflict is dus groter en belangrijker dan het openhouden van die ene GB in je buurt.

Voor het cliënteel betekent zo'n franchisering minder service (want minder personeel) en dus minder sociaal contact. Maar het betekent ook een prijsverhoging. Uit een steekproef die we zelf hebben gehouden, blijkt dat de prijzen voor dezelfde producten in een express GB zo'n tien procent hoger liggen. We kozen tien basisproducten uit en dat scheelde dus 2,6 euro op 23 euro.

De geplande herstructurering heeft dus belang voor het personeel en voor alle klanten en voor buurtbewoners. Bovendien heeft het ook belang voor de producenten. Veel Carrefourproducten komen uit China en over de arbeids- en productievoorwaarden daar hoef ik geen tekeningetje te maken. En zoals jezelf terecht aanhaalt komt daar bovenop het ecologische facet.

En hierin ligt wat ons betreft een specifiek en bijzonder aspect van dit sociaal conflict: de gemeenschappelijke belangen van personeel, klanten en buurtbewoners hier en die van producenten en buren elders. CAP stelt dat die belangen gelijklopend zijn en dat we in functie van de verdediging ervan dus zowel het personeel als de klanten moeten mobiliseren. Dat doen we nu.

We hebben ondertussen een nationaal comité opgericht dat een zestal lokale comité's overkoepelt. Die hebben samen 20.000 handtekeningen verzameld. We vertegenwoordigen dus 20.000 klanten. Dat is niet niks...

Daarmee trekken we naar de vakbond om een gemeenschappelijke strategie te bepalen en we trekken naar de Raad van Bestuur om als klanten onze eisen op tafel te leggen. Dat klinkt misschien niet revolutionair maar het is wel een unicum in de sociale strijd. Belangrijk om te onthouden en interessant genoeg om van dichtbij te bestuderen.

Wat willen we eigenlijk als CAP en als klantencomité? Eenvoudig: meer macht over de beslissingen die Carrefour neemt. We willen dat Carrefour functioneert in het belang van de klanten, het personeel en de buurten waar ze zijn ingepland. En we vinden die belangen zwaarder wegen dan die van de aandeelhouders.

Natuurlijk vinden we dat niet alleen voor Carrefour maar ook voor de postkantoren die massaal gesloten worden, voor de energielevering waarvan de prijs de pan uitswingt, voor de prijzen van huisvesting, voor de Opelfabriek. En eigenlijk willen we dat voor het grootste deel van de economie.

Hoe je zoiets bewerkstelligt ligt niet voor de hand. Maar het heeft alles te maken met krachtsverhoudingen. Kunnen we als klanten en personeelsleden Carrefour tot concessies dwingen? Als dat lukt, kunnen we die ervaring dan toepassen op de Post? Kunnen we op die manier mensen bewust maken dat ze hun eigen belangen moeten verdedigen en dat ze dat georganiseerd moeten doen? Kan dat effect uitdijen naar andere bedrijven en sectoren? Is die samenwerking tussen georganiseerde personeelsleden, vakbonden en klanten uitbreidbaar? Kan dat op internationale schaal?

Voor CAP is deze campagne een soort testcase. We begrijpen namelijk dat er in de samenleving veel veranderd is sinds de 19de eeuw en dat sociale conflicten veel minder eenduidig zijn dan de fabrieksdirecteur/aandeelhouder met de dikke sigaar enerzijds tegen de arbeider in zijn overal anderzijds. We zijn vandaag bijna allemaal werknemers en dus salariaat. Maar we zijn ook klanten, we wonen in buurten en er zijn zeer veel complexe factoren die ons aan elkaar verbinden.
Dat verhindert niet dat klassentegenstellingen nog even reëel en vaak nog altijd even duidelijk en zichtbaar zijn. Eigenlijk stellen we ons zeer concreet de vraag: een andere wereld: hoe ziet die er dan uit en hoe geraken we daar?

Het ecologische aspect is daarbij van even groot belang, maar ook daar is het een kwestie van krachtsverhoudingen. Van organisatie dus en van solidariteit. Want als buurtbewoners, klanten en personeelsleden van Carrefour eenzelfde eisenbundel op tafelleggen waarin naast sociale en economische eisen ook ecologische eisen op tafel liggen, dan hebben we kans op slagen.